Tumi

*Tumi is een algemene term die de vele soorten scherpe gereedschappen omvat die werden gebruikt in pre- en postkoloniale tijdperken van de centrale Andesregio. Tumis werd gebruikt voor een uiteenlopende doeleinden, zoals keukenmessen, landbouwwerktuigen, secundaire wapens voor krijgers of jachten, offermessen, kapperswerktuigen, hangers of medische hulpmiddelen. Bovendien werd de tumi-vorm, van metaal, als muntsoort gebruikt. Precolumbiaanse Tumis waren meestal gemaakt van metaal of steen.

Dankzij archeologisch onderzoek is bekend dat Andes-culturen zoals de Paracas of Inca tumis hebben gebruikt voor de neurologische procedure van schedeltrepanatie . Veel van deze operaties werden zorgvuldig uitgevoerd, wat suggereert dat de operatie werd uitgevoerd ter verlichting van een andere lichaamsstoornis dan die welke verband hield met letsel, misschien een organische of mentale aandoening. 

Naylamp

In 1936 werd een Sican tumi ontdekt in de vallei van Batan Grande, Illimo, Lambayeque, Peru. Het is eigenlijk meer een bijl dan een mes met een gewicht van 992 gram, hoogte 41 cm. Aangenomen wordt dat deze tumi de figuur van Naylamp op de bovenkant heeft  aangezien men denkt dat veel tumi's van de Sican-cultuur een afbeelding van deze symbolische figuur hebben. Naylamp was een mythische held en grondlegger van de Sican-cultuur, ook wel bekend als de Lambayeque-cultuur, die werd voortgebracht uit een totemvogel met dezelfde naam, Ñaylamp. De legende gaat dat toen Ñaylamp stierf of verdween, nadat hij de Lambayeque-cultuur had gesticht, hij vleugels kreeg en de lucht in vloog. Deze heldenkoning-stichter van Lambayeque bouwde een tempel genaamd Chot, waar hij een grote steen plaatste die hij Llampallec noemde, wat standbeeld van Ñaylamp betekent. 

Bron: Wikipedia