Geschiedenis

De VOC op Banten

Eerste Schipvaart

Op 15 juni 1596 kwamen vier schepen met onder andere Cornelis de Houtman. Na veertien maanden onderweg te zijn geweest. Er was weinig wederzijds vertrouwen en de onderhandelingen over de aankoop van peper mislukten. De Portugezen slaagden erin de inlanders over te halen Cornelis de Houtman te doen gevangennemen. De vloot legde daarop een blokkade voor de baai en beschoot de stad. Vanwege de afstand konden de schepen niet veel schade aanrichten. Twee inheemse scheepjes met specerijen werden buitgemaakt. Begin oktober kwamen de Hollanders overeen de gouverneur 2.000 realen te geven om de gijzelaars vrij te krijgen. De Portugezen schijnen daarop 10.000 realen te hebben geboden voor een handelsovereenkomst en de Nederlanders hadden het nakijken. Op 11 oktober kwamen de gevangenen vrij. Het werd hen duidelijk dat ze de volgende keer andere producten zouden moeten leveren, zoals textiel uit India. Na een gerucht over een naderende Portugese oorlogsvloot, vertrokken ze in november naar het nabijgelegen Jacatra.

Tweede Schipvaart

Op 26 november 1598 arriveerden op de rede van Banten de schepen onder Jacob van Neck. Op oudejaarsdag arriveerden de schepen onder Wybrand van Warwijck die tot dezelfde vloot behoorde en vandaag de dag bekendstaat als de Tweede Schipvaart. De Portugezen waren uit de gratie geraakt en op 11 januari 1599 stak de rijk beladen retourvloot van wal.

In 1600 besloten drie vloten die in Banten lagen onder de admiraals Jacobus Willekens, Pieter Both en Steven van der Hagen onderling prijsafspraken te maken en gezamenlijk peper in te kopen. Claes Symonsz. Meebael is door Wilkens achtergelaten om de handelscontacten uit te breiden.

Vijfde Schipvaart

In december 1601 raakten Wolfert Harmensz. en Willem Cornelisz Schouten, uitgezonden door een voorcompagnie met de Portugezen betrokken in de Slag bij Banten. Zij zijn vervolgens met veel eerbetoon binnen gehaald en wisten een verbond te sluiten met de sultan. In februari 1602 kwam Jacob van Heemskerk aan.

Ook de Engelsen, onder leiding van James Lancaster, vestigden een permanente handelspost in Banten. De voorcompagnieën beconcurreerden elkaar sterk en de winsten daalden. Wybrand van Warwijck die op 27 april 1603 aankwam, na een zeereis van 317 dagen, vestigde een factorij bij Banten, waar het belangrijkste handelsproduct zwarte peper kon worden verzameld.

VOC

In december 1603 kwamen Steven van der Hagen en Willem Jansz, schipper op de Duyfken aan. Het was de eerste tocht in opdracht van de pas opgerichte Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC).

In 1605 woonden er ongeveer honderd VOC-werknemers in Banten. In 1607 werd Jacques l'Hermite benoemd als hoofd van de factorij. Op 5 of 8 januari 1608 kwam Paulus van Caerden die een mislukte aanval op de Portugezen in Mozambique had gedaan op Banten aan. Hij ontmoette l'Hermite en Cornelis Matelieff, die hem doorstuurden naar Ambon.

Lees verder:

Bron: wikipedia